Hanafuda là bài gì? Giải thích cách chơi bài hoa Hanafuda dễ hiểu nhất

Khác với bộ bài tú lơ khơ 52 lá, bài hoa có vẻ còn khá xa lạ với đa số người dân Việt Nam. Đây là bộ bài có nguồn gốc từ Nhật Bản, với cái tên ban đầu là Hanafuda. Có thể coi bài hoa dạng bài lá truyền thống bậc nhất của đất nước mặt trời mọc, nó đã xuất hiện rất nhiều trong các bộ truyện tranh hay phim hoạt hình. Nhiều người đánh giá đây là một trò giải trí đòi hỏi sự bình tĩnh, khéo léo và trực giác cao. Để hiểu rõ cách chơi bài hoa Hanafuda, mời các bạn đến với bài viết mà Hi88 sẽ chia sẻ dưới đây.

Bài hoa Hanafuda là gì?

Hanafuda, hay còn được biết đến dưới tên gọi khác là Hanakaruta, là một loại bài lâu đời của nền văn hóa Nhật Bản đã ra đời từ thế kỷ XIX. Những hình ảnh được vẽ trên từng lá bài như chim thú, thiên nhiên, hoa lá,… đều mang những nét đặc trưng riêng biệt đại diện cho 12 tháng khác nhau ở đất nước này. Đặc biệt, bài hoa chứa tất cả những cây bài không có số cũng như chữ cái hay ký tự.

Mỗi bộ bài hoa Hanafuda sẽ có tổng cộng 48 lá, như vậy là một nhóm 4 quân bài sẽ biểu thị cho một tháng. “Hana” trong tên bài được dịch ra là hoa, vì vậy chúng ta thường gọi tên Việt hoá của chúng là “bài hoa”. 

Giống như tú lơ khơ hay bất kỳ bộ bài nào khác, Hanafuda cũng có cho riêng mình nhiều cách chơi. Trong đó có 2 kiểu chơi phổ biến rộng rãi nhất là 88 và Koi-koi. 

Luật thi đấu của Koi-koi dành cho 2 người chơi, nó cũng mà cách chơi dễ hiểu nhất. Mục tiêu của Koi koi là đưa ra các lá bài để ghép cặp được cùng các quân bài đang được mở trên sàn, thu về các bộ gọi là Yaku. Mỗi một Yaku sẽ tương ứng với một số điểm nhất định, kết thúc ván đấu, ai sở hữu nhiều điểm hơn sẽ là người chiến thắng.

Cấu trúc một bộ bài Hanafuda

Để có thể nắm được cách chơi bài hoa Hanafuda, các bạn cần hiểu rõ cấu trúc của chúng trước tiên. Mỗi bộ bài Hanafuda bao gồm 48 lá, được chia đều cho 12 tháng trong năm, nghĩa là mỗi tháng sẽ có 4 quân bài đại diện. Những hình ảnh được vẽ trên bộ 4 lá bài như vậy sẽ là những đặc trưng về thời tiết hay hoa lá của tháng đó. Cũng giống như bài Tây, Hanafuda có 4 chất khác nhau, gồm Hikari, Tane, Tanzaku và Kasu.

Hikari

Hikari là những quân bài có giá trị nhất vì điểm số của chúng là cao nhất với 20 điểm cho mỗi lá. Một bộ bài hoa tiêu chuẩn có 5 quân Hikari, xuất hiện trong tháng 1, 3, 8, 11 và 12. Tháng 11 có lá Hikari đặc biệt, là quân bài duy nhất mang hình người, gọi là lá Michikaze.

Tane

Tane là các lá bài được nhận biết bằng những hình ảnh con vật hoặc đồ vật đặc trưng cho tháng đó, tất nhiên những lá bài như vậy vẫn có hoa và không bao gồm 5 lá Hikari bên trên. Có 9 lá Tane cả thảy, giá trị của mỗi lá là 10 điểm.

Tanzaku

Tanzaku là cây bài rất dễ nhận biết, được vẽ hình những mảnh giấy màu đỏ hoặc tím. Một bộ bài hoa sẽ có 10 lá Tanzaku (gọi tắt là Tan), mỗi tháng có một lá trừ tháng 8 và tháng 12. Giá trị của 1 quân bài Tan là 5 điểm. Trong văn hóa Nhật Bản, những mảnh giấy màu sắc này để người ta viết điều ước hoặc bài thơ lên đó.

Kasu

Kasu là các lá bài ít giá trị nhất, nó chỉ đem về 1 điểm. Các quân bài Kasu chỉ chứa hình ảnh hoa lá cây cỏ và không còn gì khác, mỗi tháng sẽ có khoảng 2-3 lá Kasu.

12 tháng trong bài hoa Hanafuda

Như đã biết ở trên, mỗi tháng sẽ có 4 lá bài. Tuy nhiên số lượng bài Kasu là vượt trội so với phần còn lại, vì thế các chất không được chia đều ở mỗi tháng (trừ tháng 11). Dưới đây là cụ thể các lá bài sẽ xuất hiện ở từng tháng trong năm:

Tháng 1

Gồm 1 lá Hikari, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là cây thông.

Tháng 2

Gồm 1 lá Tane, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là hoa đào.

Tháng 3

Gồm 1 lá Hikari, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là hoa anh đào.

Tháng 4

Gồm 1 lá Tane, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là hoa tử đằng.

Tháng 5

Gồm 1 lá Tane, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là hoa diên vĩ.

Tháng 6

Gồm 1 lá Tane, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là hoa mẫu đơn.

Tháng 7

Gồm 1 lá Tane, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là hoa Hagi.

Tháng 8

Gồm 1 lá Hikari, 1 lá Tane, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là cây cỏ lau.

Tháng 9

Gồm 1 lá Tane, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là hoa cúc.

Tháng 10

Tháng 10: Gồm 1 lá Tane, 1 lá Tanzaku, 2 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là lá đỏ.

Tháng 11

Gồm 1 lá Hikari, 1 lá Tane, 1 lá Tanzaku, 1 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là cây liễu. Đây là tháng duy nhất có đủ 4 chất.

Tháng 12

Gồm 1 lá Hikari, 3 lá Kasu. Hình ảnh đặc trưng là cây thường xuân.

Sắp xếp bàn chơi bài hoa Hanafuda

Trước khi bước vào ván đấu và đi chi tiết vào cách chơi bài hoa Hanafuda, chúng ta cần hiểu được việc chia bài sẽ xảy ra như thế nào. Đầu tiên phải tìm ra nhà cái, có thể oẳn tù tì ai thắng thì được làm nhà cái, hoặc rút một lá bài ngẫu nhiên, ai bốc được tháng nhỏ hơn sẽ có vai trò làm nhà cái. Người này sẽ phải chia bài và đánh đầu tiên, vì thế đây sẽ là đôi chút lợi thế.

Nhà cái chia cho riêng mỗi người 8 cây bài, đồng thời ngửa thêm 8 quân khác đặt công khai ở vị trí giữa 2 bài thủ. 24 lá còn lại được đặt úp bên cạnh.

Sau đó, 2 người chơi phải kiểm tra ngay xem liệu mình có thắng luôn hay không. Nếu ai đó có ngay Yaku trên tay, ván bài sẽ khép lại và tính điểm luôn. 

Nếu 8 lá bài mở có 4 lá thuộc cùng một tháng thì ván đó không có ý nghĩa và phải chia lại. Nếu trên sàn có 3 trong 4 lá của một tháng nào đó, người chơi sở hữu là bài còn lại sẽ nhận hết quân bài của tháng đấy.

Cách chơi một ván bài hoa Hanafuda

Hai bên sẽ chơi so le, người đánh đầu tiên dĩ nhiên là nhà cái. Ở mỗi lượt, họ sẽ phải đặt một lá bài của mình xuống sàn, sẽ có một trong hai trường hợp sau xảy ra:

• Có quân bài đi theo bộ của một tháng nằm sẵn trên sàn. Nếu có 1 lá, người chơi sẽ bắt quân bài đó về làm bộ đôi. Nếu có 2 lá, họ sẽ được quyền chọn 1 trong 2 để đưa về làm bộ đôi. Nếu có 3 lá, người chơi gom tất cả về làm bộ tứ.
• Nếu lá bài bạn đánh ra không ghép bộ theo tháng được với bất kỳ quân bài nào đang ngửa sẵn, bạn phải để lá đó tại sàn.

Sau khi đánh xong, dù là bắt được bộ hay không, họ phải bốc thêm 1 lá nữa trong cỗ bài đang úp. Lá này phải ngửa công khai ngay lập tức, nếu bắt được quân bài nào khác, bạn được quyền bắt luôn, còn không thì phải để lại lá đó trên sàn, chuyển lượt tiếp theo sang cho đối thủ. Trò chơi cứ tiếp diễn như vậy cho tới khi một người tạo ra được 1 bộ Yaku, lúc này họ có quyền lựa chọn:

• Kết thúc ván đấu. Tiến hành tính điểm, điểm được tính theo bộ Yaku, còn đối thủ sẽ không được điểm nào.
• Tiếp tục trò chơi, với mục đích lập thêm nhiều bộ Yaku nữa để thắng với cách biệt lớn hơn.

Ván đấu sẽ khép lại khi người sở hữu bộ Yaku đầu tiên chọn phương án 1, hoặc khi không còn lá bài nào trong cỗ bài để bốc. Người có điểm cao hơn sau cùng là người chiến thắng.

Cách tính điểm theo bộ Yaku

Nhóm 10 điểm

Thu thập đủ 10 lá Tanzaku (lá có mảnh giấy đỏ và tím) sẽ được 10 điểm. Đây là bộ Akatan, Aotan no Chofuku.

Thu thập đủ 5 lá Hikari (của các tháng 1, 3, 8, 11 và 12) sẽ nhận về 10 điểm. Đây là bộ Gokou.

Nhóm trên 5 điểm

Thu thập được 4 lá Hikari, ngoại trừ lá Michikaze (lá Hikari của tháng 11 có hình người) sẽ có 8 điểm. Đây là bộ Shiko.

Thu thập được 4 lá Hikari bất kỳ miễn là có lá Michikaze sẽ nhận được 7 điểm. Bộ Yaku này có tên gọi là Ame – Shiko.

Nhóm từ 5 điểm trở xuống

Thu thập được 3 lá Hikari bất kỳ kể cả có Michikaze hay không sẽ đều nhận về được 5 điểm. Bộ Yaku này gọi là Sanko.

Thu thập được 3 lá Tanzaku có mảnh giấy màu đỏ sẽ được 5 điểm. Bộ này là Akatan.

Thu thập đủ 3 lá Tanzaku có mảnh giấy màu tím sẽ được 5 điểm. Bộ này tên là Aotan.

Thu thập 3 lá có hình ảnh con hươu, bướm và lợn rừng sẽ có được 5 điểm. Bộ Yaku này tên là Inoshikacho.

Thu thập được lá Hikari tháng 3 (hình ảnh hoa anh đào) và lá có cốc rượu sẽ được 5 điểm. Đây là bộ Hanami-zake.

Thu thập được lá Hikari tháng 8 (hình ảnh mặt trăng) và lá có cốc rượu sẽ nhận về 5 điểm. Bộ này tên là Tsukimi-zake.

Thu thập được 5 lá Tane bất kỳ sẽ nhận được 1 điểm. Kể từ lá Tane thứ 6, cứ mỗi lá thêm vào sẽ được tính thêm 1 điểm (ví dụ 7 lá Tane sẽ được 3 điểm).

Thu thập được 5 lá Tanzaku bất kỳ không phân biệt màu sắc mảnh giấy, sẽ thu về 1 điểm. Kể từ lá Tanzaku tiếp theo, mỗi lá sẽ được cộng thêm 1 điểm (giống bộ Tane).

Thu thập được 10 lá Kasu sẽ nhận về 1 điểm, lá cốc rượu tuy là 1 lá Tane nhưng bạn có thể tính là 1 lá Kasu trong trường hợp này. Từ lá Kasu thứ 11, cứ mỗi lá thêm vào sẽ được cộng tiếp 1 điểm.

Đó là tất cả 13 bộ Yaku có thể dùng để quy ra điểm số.

Lời kết

Trên đây là những thông tin về khái niệm cũng như cách chơi bài hoa Hanafuda. Hy vọng những chia sẻ này của Hi88 sẽ giúp các bạn tìm được một hình thức giải trí mới thật thú vị. Cảm ơn độc giả đã luôn chú ý theo dõi.